ارزیابی شاخص های زیست اقلیمی مؤثر برآسایش انسان در فضای آزاد

مطالعه موردی: شهر یاسوج

محمد حسین سرائی1، امیر بسطامی نیا2، مژگان میرزایی3*

دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه یزد (Msaraei@yazd.ac.ir)

دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه یزد (abastami31@gmail.com) 0

دانشجوی دکتری محیط زیست دانشگاه ملایر

(Mojgan_11884@yahoo.com)

چکیده

امروزه مطالعات بیوکلیمای انسانی در مناطق مختلف جغرافیایی، پایه و اساس برنامه ریزی های شهری، عمرانی، سکونتگاهی، معماری، جهانگردی و غیره است و می تواند به فرایند توسعه یک منطقه کمک نماید. راحتی و سلامت انسان در محیط طبیعی رابطه مستقیمی با وضعیت اقلیمی از قبیل درجه حرارت، رطوبت، نور خورشید و ساعات آفتابی دارد. در این مقاله سعی شده است آسایش یا عدم آسایش انسان بر اساس مدل ها و شاخص های زیست اقلیمی ترجونگ، بیکر، فشار عصبی، ترموهیگرومتریک و شاخص سوز باد با استفاده از اطلاعات آماری ایستگاه سینوپتیک شهر یاسوج طی سال های 1987 تا 2009 مورد ارزیابی قرار گیرد. نتایج حاصله نشان داد که طیف بیوکلیمای شهر یاسوج در طول سال از نامطلوب ترین نوع بیوکلیما در تیر و مرداد تا مطلوب ترین نوع بیوکلیما در فروردین و اردیبهشت تفاوت پیدا می کند. همچنین با توجه به ویژگیهای آب و هوایی منطقه مورد مطالعه، روشهای بیکر، فشار عصبی و بعد از آن روش ترجونگ نسبت به دیگر شاخص های زیست اقلیمی، در ارزیابی شرایط بیوکلیمایی شهر یاسوج مناسب تر و از قابلیت اطمینان بالاتری برخوردارند. در این مدل ها و شاخص ها، رهنمودها و ارزیابی های لازم از نظر آسایش یا عدم آسایش انسان در مواقع مختلف سال، مناسب با ویژگی ها و خصوصیات اقلیمی شهر یاسوج ارائه می شود که می تواند بسیاری از برنامه ریزی های عمرانی و گردشگری این شهر که مراحل رشد خود را طی می کند، تحت تأثیر قرار دهد.